Do góry

Historia Balin

Historia Balina

Dawno temu wieś Balin była bardzo starą osadą szlachecką której nazwa pochodzi albo od „baling” (wierzchowe kopalnie galmanu nazywane tak przez Niemców ) albo od założyciela Balińskiego, lub też powstała przypadkowo.

Według „Liber Beneficiorum” Długosza w roku 1470 Balin należał do parafii w Kościelcu. Nazwę jego podaje Długosz „Balyna” jest wsią , której właścicielem jest Bylyńsky. Wieś ta ma także łany kmiecie z których dziesięciny należą się kościołowi w Sławkowie. Widać, że Balin należał do Sławkowa zanim powstała parafia w Kościelcu.Fakt dziesięcin składanych według Długosza kościołowi w Sławkowie świadczy, że owa osada Balin sięga swymi początkami czasów wczesno historycznych. Obok dworu w Balinie własności Balińskiego, istnieje według Długosza w Balinie „unim proctum militare” – to jest posiadłość majątek wojskowy. Obok stacji kolejowej są resztki zabudowań dawnego folwarku dworskiego. Zapewne w tych czasach kiedy Śląsk był odrębnym księstwem, granica przechodziła gdzieś niedaleko. I na pasie granicznym stały placówki wojskowe które na wschodzie zwano strażnicami. Wówczas oddziały wojskowe to jazda i dlatego dla utrzymania koni budowano „predium militare”.

Według Długosza (tj. około roku 1470) Kościelec jest już parafią i do niej należy Balin. Józef Łepkowski w „Przeglądzie zabytków przeszłości z okolic Krakowa” pisze, że około 1860 roku znalazł w kościele w Kościelcu pomnik służący za kamień posadzki, na którym był wyrzeźbiony herb „Ostoja” i napis goryckimi literami.

Widać, że balińscy właściciele byli znacznymi dobroczyńcami kościoła w Kościelcu, skoro stawiano w XVI wieku pomniki. Przynależność do parafii w Kościelcu wsi Balin przez tyle lat, chociaż od kościoła ta wioska jest całkiem odcięta przez miasto Chrzanów a droga do Kościelca prowadzi koło kościoła w Chrzanowie świadczy, że Kościelec jest wcześniejszą parafią od Chrzanowa. Przez prawie 600 lat Balin należał do parafii w Kościelcu.
 
Według dekretu wydanego przez Jana z Tenczyna już w 1527 roku Chrzanów wraz z wsią Balin należał do Piotra Ligęzy, właściciela Libiąża.

Odtąd już Balin należał do właścicieli Chrzanowa zmieniał właścicieli i podupadał i prowadzący przez administrację i dzierżawców. Założono przy dworze balińskim gorzelnię gospodarczą, która dotrwała jako jedyna gorzelnia w tej okolicy do 1929 roku. Przez dłuższy czas u schyłku XIX wieku Balin należał do Lowenfeldów, dziedziców Chrzanowa, a już za czasów „Niepodległej Polski (1918r) przechodzi na własność Buczyńskich. Tadeusz Buczyński w 1930 roku rozparcelował dwór w Balinie liczył wówczas około 200 morgów ziemi. Balin jest zamieszkały przez ludność robotniczo – rolniczy. Charakter Robotniczy cechuję tę wieś nie od XIX wieku ale już wcześniej tereny wsi w miejscach nieuprawnych pokryte są szybikami. Grunt skalisty jest bogaty w galman (btuszec) jak to tutaj zowią. Te minerały mają w sobie cynk, cynę, ołów i srebro. Roboty kopalniane sposobem prymitywnym prowadzono tutaj, jeszcze przed napadem Szwedów. Od 1932 roku Balin jest parafią. Za kupione w parcelacji dworu spichlerz dworski, gdzie urządzono świątynię. Zakupiono również parcelę pod kościół, plebanię i cmentarz.
 
W 1931 roku mury dawnej gorzelni dworskiej oddane zostały na cele szkolne przez T. Buszczyńskiego – gminie, a potem Kościołowi. Z cegły tych murów zbudowano tymczasową plebanię i dom parafialny. W 1935 roku rozpoczęto budowę Kościoła, którą ukończono w 1938r.


Michał Kłyk – PowiatChrzanowski.pl

Script logo